Goede schimmels en bodembiologie
Floris erkent het grote belang van deze doorontwikkelde producten om groeiende bomen lange tijd te kunnen ondersteunen. Als bodembioloog en mycorrhiza-specialist doet hij een extra duit in het zakje: ‘Voor grond waarin planten en bomen moeten groeien, gelden drie basisvoorwaarden: biologische, chemische en fysische. Niet een van alle soorten gemengde grond bevat de biologische component waardoor het grond genoemd mag worden. Daarmee zijn alle geroerde mengsels zogenaamde substraten. In deze geroerde of gemengde grond kan wel veel bodemleven aanwezig zijn, maar voor de bomen die in deze mengsels groeien is het bodemleven niet belangrijk. De boomwortels moeten het hebben van de rhizosfeer-organismen, en die groeien uitsluitend in de nabijheid van de wortels. Het is essentieel om gunstige schimmels en nuttige wortelbacteriën toe te voegen aan substraten. Veel leveranciers van bomengrondmengsels mengen al jarenlang 3 kg Biovin door elke kubieke meter bomensubstraat. Het is belangrijk om te beseffen dat planten en bomen zelf grond kunnen maken door de rhizosfeer-organismen te voeden met exsudaten uit de wortels.’
Want naast lucht, waterdoorlatendheid en voeding in de grond zijn er nog andere omstandigheden bepalend voor de leeftijd die een boom bereikt: de kwaliteit van het bodemleven in de wortelsfeer en de kwaliteit van de suikers die de boom afgeeft aan de grond. Daardoor kunnen bomen toch zeer oud worden op onmogelijke plaatsen, zoals een oude iep op een bruggenhoofd in Amsterdam of een willekeurige den in de bergen op een rots.
Floris legt uit in een korte les bodembiologie: ‘Een boom maakt suikers aan door fotosynthese. Van deze totale hoeveelheid suikers wordt gemiddeld 30 procent via het floëem oftewel de bast naar de uiterste wortelpuntjes vervoerd, waarna het goedje aan de bodem wordt afgegeven. Met andere woorden: 30 procent van de suikers die bomen maken, gaat rechtstreeks de grond in! Waarvoor dient dat dan? Dat doen bomen om de bacteriën en een groot aantal schimmels in de rhizosfeer oftewel wortelsfeer te voeden, waaronder de essentiële ectomycorrhiza-schimmels (de endomycorrhiza-soorten halen de benodigde suikers rechtstreeks uit de fijne worteltjes). De kwaliteit van de organismen in de rhizosfeer is medebepalend voor het vermogen van de wortels om te groeien en de kwaliteit van de grond te vormen.’
‘Mycorrhiza en rhizobacteriën verbeteren de benutting van wortels, de groeiomstandigheden, de gezondheid en stresstolerantie’
‘Daarnaast speelt de kwaliteit van de suikers die in de grond terechtkomen een zeer grote rol: elke boom die slecht groeit, heeft een beperkte fotosynthese en kan daardoor geen suikers van hoge kwaliteit vormen. Hierdoor kunnen de symbionten in de vorm van bacteriën, bodemschimmels en mycorrhiza-wortelschimmels onvoldoende worden gevoed. In de landbouw is bekend dat goede suikers het bodemleven voeden en slechte suikers ziekteverwekkers. Dit geldt ook bij bomen. Zo ontstaat er een wisselwerking: een goede groeiplaats voor de boom, waarin hij goed gedijt en dus een hoge kwaliteit suikers aanmaakt, zorgt voor het in stand houden van het bodemleven in de rhizosfeer. Mycorrhiza en rhizobacteriën maken, in ruil voor suikers, mineralen opneembaar voor de bomen. Ze zijn dus bijzonder nuttig!’
‘Kortom, de toevoeging van mycorrhiza en rhizobacteriën vergroot de benutting van wortels en verbetert de groeiomstandigheden, gezondheid en stresstolerantie. Om herstel te bevorderen, kunnen ze geïnjecteerd worden bij de boomwortels na verplanten of graafwerkzaamheden, bij droogte, hitte of verdichting. Je kunt ze ook toepassen bij nieuwe aanplant voor een goede start.’
Plant Health Cure produceert en levert injecteerbare mycorrhyza (Injectable Pt en Injectable Universeel) voor bestaande bomen, en Tree Saver Transplant voor nieuwe aanplant. PHC Tree Saver zorgt voor een goede waterbinding rondom de wortels, waardoor de plant of boom goed aanslaat. PHC adviseert om mycorrhiza-sporen nooit door het substraat te mengen. Floris: ‘Dat is te duur, en de meeste mycorrhiza-sporen zijn al opgevreten of afgestorven tegen de tijd dat er op die locatie wortels groeien. Het is beter om na het aanbrengen van het substraat de randen van de wortelkluit en de directe omgeving daarvan te injecteren met mycorrhiza die met water is vermengd. Sinds enige jaren wordt er ook Fulvic 25 bijgemengd in de injectievloeistof. Dit product versterkt de rhizosfeer en stimuleert de opname van nutriënten door de boomwortels. In bossen speelt fulvine een belangrijke rol, maar in het stedelijk gebied wordt geen fulvine aangemaakt.’
‘Daarnaast heeft PHC allerlei rhizobacteriën in het assortiment. De bacteriële samenstelling bestaat uit meerdere stammen per product, die essentiële functies bezitten in de wortelomgeving. Ze breken organische stof af, laten mineralen vrijkomen en stimuleren wortelvorming. Sommige soorten stimuleren de aanwezigheid van lokale mycorrhiza-soorten. Andere soorten houden zich specifiek bezig met stikstofbinding, waterbuffering, het verhogen van het stofgehalte of de versterking van de zetmeel- en suikerproductie. Producten als Biopak en Compete Plus geven al ruim 20 jaar goede resultaten in vele teelten.’
